Sporculardan ünlülere, fenomenlerden doktorlara kadar herkesin dilinde glutensiz beslenme var. Peki, nedir bu popüler beslenme türü?
Glutensiz beslenme, çölyak hastalığı veya gluten hassasiyeti olan bireylerin yaşamında temel bir gereksinim. Ancak bu beslenme modeli son dönemde sadece çölyak hastalarının veya gluten duyarlılığı/alerjisi olan bireylerin gündeminde değil. Sosyal medyadan televizyon programlarına, gazete köşelerinden ürün reklamlarına kadar her yerde duyduğunuz glutensiz beslenme modelini doğru öğrenmek ve her detayına hakim olmak için size kapsamlı bir rehber hazırladık!
Glutensiz Beslenme Nedir?
Glutensiz beslenme, gluten içeren besinlerin beslenme düzeninden tamamen çıkarılmasını ifade ediyor. Bu beslenme düzeni çölyak hastalığı ve gluten duyarlılığı bulunan kişiler için bir tedavi biçimi olarak uygulanıyor. Glutensiz beslenmenin uygulanmasındaki amaç, hastalığın var olan belirtilerini kontrol altına almak ve hastaların yaşam kalitelerini artırmak oluyor. Yani glutensiz beslenme zayıflama amacıyla değil, tedavi ve önleyicilik amacıyla uygulanıyor.
Glutensiz Beslenirken Ne Yenir?
Glutensiz beslenmek aslında düşünüldüğü kadar zor değil. Çünkü gün içinde sıkça tükettiğiniz et ve süt ürünlerini, meyve ve sebze gibi besin gruplarını yine tüketebiliyorsunuz. Glutensiz yiyecekler yazımızdan genel bir listeye ulaşabilirsiniz. Ekmek, hamur işleri ve tahıllar konusunda ise glutensiz tercihlere yönelmeniz gerekiyor. Beyaz unlu ekmekler yerine glutensiz unla yapılmış ekmekleri tercih ederek ya da çayınızın veya kahvenizin yanına badem unu ile yapılmış kurabiyeler alarak glutensiz beslenmenin tadına varabilirsiniz! Bu ve bunun gibi daha birçok tarif için sizi glutensiz tarifler sayfamıza alalım.
Glutensiz Beslenmede Neler Yenmemeli?
Glutenin üç temel kaynağı bulunuyor. Bu kaynaklar; buğday, arpa ve çavdar şeklinde sıralanıyor. Glutensiz beslenmede bu üç tahılın ve ürünlerinin hiçbir şekilde yer almaması gerekiyor. Ayrıca içeriğinde buğday, arpa ya da çavdar bulunma ihtimali olan besinler de diyet programında yer almamalı. Bu noktada bir diğer önemli konu da glutenin çapraz bulaşması. Aynı ortamda depolanan ya da hazırlanan glutenli ve glutensiz besinler arasında gluten aktarımı olabiliyor. Yani glutensiz olan besinlerde bile gluten görülebiliyor.
Glutenin çapraz bulaşmasını önlemek için glutensiz besinleri evde hazırlarken kullandığınız ekipmanlara gluten bulaşmadığından emin olmalısınız.
Glutensiz Beslenme Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Glutensiz beslenme hakkında en sık sorulan sorulardan biri bu modelin kilo vermeye yardımcı olup olmadığı. Heathline tarafından yayınlanan uzman onaylı bir makalede, glutensiz beslenmenin kişileri işlenmiş gıdalardan uzak tuttuğu için ideal kilo verme sürecine destek olabileceği belirtiliyor.
Bu beslenme modelinde bireyler, gluten tüketmemek için ister istemez daha doğal gıdalara yöneliyor ve paketli besinlerden uzak duruyor ve böylece kilo üzerinde bazı değişimler gözlemlenebiliyor. Ancak uzmanlar, kilo verme amacıyla glutensiz beslenmeyi önermiyor. Bunun için mutlaka uzman bir hekime danışarak kişiye uygun bir programla ilerlemek gerekiyor. Diğer sorularınız için okumaya devam edin:
Glutensiz Beslenmek Zararlı mı?
Glutenden uzak bir beslenmeyi benimsemek, özellikle de bu yönde herhangi bir rahatsızlığı olmayan bireyler için “sağlıklı beslenmek” anlamına gelmiyor. Tıp otoriteleri hala glutensiz beslenmenin çölyak hastası olmayan bireyler için uygun olup olmadığını tartışıyor. Onlar bir karar verene kadar bu beslenme modelinin size
Çölyak Olmayanlar Glutensiz Beslenebilir mi?
Glutensiz beslenme, çoğunlukla sadece çölyak hastalarına öneriliyor. Bunun yanı sıra çeşitli rahatsızlıkların tedavisinde de uzman onayıyla glutensiz beslenilebiliyor.
Hangi Hastalıkta Glutensiz Beslenilmeli?
Healthline’ın çalışmasında glutensiz beslenilmesi gereken hastalıklar şöyle listeleniyor:
Eğer bir sağlık sorunundan ötürü glutensiz beslenme modeline geçtiyseniz bu planı bir ömürlük yapmanız gerekiyor. Özellikle çölyak hastaları için bir ömür devam etmesi gereken glutensiz diyette genellikle öğün sayısı üç. Fakat bireysel ihtiyaçlara göre iki ara öğün de eklenebiliyor. Diyetisyeninizle veya hekiminizle öğün sayısına karar verebilirsiniz. Çünkü öğün sayısı da tamamen bedeninizin ihtiyaçları göz önünde bulundurularak belirleniyor.
Eser Miktarda Gluten İçeren Yiyecekler Diyete Uygun mudur?
Glutensiz beslenmek sizin için bir zorunluluk değilse veya özel bir talebiniz yoksa diyetinizde gluten içeren besinleri tüketebilirsiniz. Fakat kesinlikle glutenden uzak durmanız gerekiyorsa eser miktarda bile olsa bu proteinden kaçınmalısınız. Özellikle de çapraz bulaşma riskine dikkat etmeli ve fırından yemek takımlarına, tencerelerden kaşık çatala kadar pek çok mutfak ekipmanını glutenden arındırmalısınız.
Artık glutensiz beslenme zihninizde popüler bir tamlama olmaktan çıktı ve daha sağlam bir zemine oturdu değil mi? Ne mutlu bize! Unutmayın, ETİ hem standart beslenme düzeninizde hem de glutensiz hayatınızda hep yanınızda!
*Bu sayfada yer alan açıklamalar, sağlık tavsiyesi ve uyarı niteliği taşımamakta olup sadece bilgi edinimi amaçlıdır. glutensiz beslenme konusunda muhakkak önce gerekli tetkikleri yaptırmalı ve uzman diyetisyen tarafından size özel önerilen gıdaları seçmelisiniz.
